ISO 14001 2015 Revizyonu Versiyonu ISO 14001 2015 Son Revizyonu Eğitimi Değişiklikler Yenilikler Nedir Nelerdir
2015 yılı ISO Standartları açısından revizyon yılı olarak anılacak ISO 9001 standardında olduğu gibi ISO 14001 standardıda 2015 yılında revize edilecek.
ISO 14001 standardının revziyonu biraz da geç kalmış bir revizyon çalışmasıdır.
ISO 14001 2015 standardı ISO 9001 2015 standart çalışmasında olduğu gibi High Level Structure denilen üst düzey yapı metni şeklinde yapılmakta olduğu için standardın bütün maddeleri ve sıralaması değişmektedir. ISO 14001 2015 Standardının High Level Structure şeklinde yapılmasının amacı ise bütün iso yönetim sistemlerinde entegrasyonu kolaylaştırma hedefi yatmaktadır.
ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ REVİZYON TARİHÇESİ NEDİR ?
Çevre Yönetim Sistemi standartları hükümetlerin çevre ile ilgili mevzuatlara uyum konusunda kuruluşların işini kolaylaştıracağı düşüncesiyle desteklenmiş ve kuruluşlar için bir rekabet avantajı sağlaması için çeşitli yasalarla, hibe destek programlarıyla uygulatılmaya çalışılmıştır. Dünyanın bugün geldiği noktada enerji arzı, sera etkisi, kirliliğin önlenmesi gibi konularda yaptığı iş birliği nedeniyle de uzun bir müddet desteleyeceği konular arasında olacağı düşünülmektedir. Zira çevre konusundaki temel ISO 14001 uygulama standardı yaygın olarak bilinmekte ve uygulanmaktadır.
ISO 14001 serisi standartların ilk baskısı bilindiği üzere ilk önce 1996 yılında ortaya çıkmış ve ISO 9001 standardından sonra köklü olarak uygulama imkanı bulunulan ikinci standart olarak uygulanma imkanı bulmuştu. Daha sonra ISO 14001 standardı 2004 yılında bir kez daha revizyona tabi tutuldu ve Eylül 2015 tarihine kadar da bir çok kuruluş tarafından uygulanma imkanı bulmuştu. Bugün geldiğimiz noktada Mart 2013 de ilk adımı atılan revizyon çalışmaları tamamlanmış ISO 14001:2015 standardı Revizyonu yürürlüğe girmiştir.
Geçmişten bugüne kadar çevre yönetim sistemi standardının gelişimine ait tablo aşağıda bilginize sunulmuştur:
BS 7750 (1992) : İngiliz standart enstitüsünün yayınladığı ilk standart |
ISO 14001:1996 : ISO’nun yayınladığı ilk çevre yönetim sistemi genel şartlar standardı |
ISO 14001:2004 : ISO’nun 1996 revizyonu güçlendirmek için yayınladığı ikinci çevre yönetim sistemi genel şartlar standardı |
ISO 14001:2015: ISO’nun 2004 revizyonunu güçlendirmek ve yeni bir yaklaşım getirmek üzere yayınladığı üçüncü ve son revizyon standardıdır. |
ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi standardı Revizyonu Versiyonun getireceği yaklaşım yenilikler değişiklikler ve içerik standart uygulayıcıları tarafından merak edilmekte, değişikliğin getireceği yeniliklere uyum konusunda çözüm aranılmaktadır. Bu makalede, Eylül 2015 de yürürlüğe giren ISO 14001:2004 ün revizyonu olan ISO 14001:2015 Revizyonu Versiyonu standardı ile ilgili ortaya çıkan değişikliklerle ilgili bilgi verilmeye çalışılmıştır.
ISO 14001 2015 SON REVİZYONU VERSİYONU GEÇİŞ AŞAMALARININ TAKVİMİ NEDİR ?
ISO 14001 2015 Son revizyonunu geçiş çalışmaları bağlamında ISO tarafından görevlendirilen teknik komiteler, ilk önce standardın eski versiyonu ile ilgili geri bildirimlerden faydalanmakta, bu doğrultuda yeni SL yaklaşımında standardı oluşturmakta ve belirli görüşleri almak maksadıyla taslak standart yayınlanmaktadır. Yayınlanan taslak standart ilgili komiteler tarafından tekrar gözden geçirilmekte ve yapılan değişikliğe ilişkin geri bildirimler dikkate alınmakta ve standart bu şekilde nihai halini almaktadır. Bu bağlamda yayınlanan standartlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir:
- Uluslararası standartlar taslağı-DIS-Temmuz 2014
- Uluslararası final taslağı-FDIS-Haziran 2015
- Uluslararası standart-IS-Eylül 2015
ISO 14001 2015 STANDARDI SON REVİZYONU VERSİYONU NEDİR NE TÜR DEĞİŞİKLİKLER OLMUŞTUR NELERDİR ?
Genel anlamda bir değerlendirme imkanı bulunacak olursak yine Eylül 2015 de değişen ISO 9001 standardına paralel bir değişiklik yapıldığı görülmektedir. ISO 14001 standardı da ISO 9001 standardı gibi Annex SL formatında yine 10 madde üzerinden hayata geçirildiği görülmektedir. Bu anlamda ISO 9001 ve diğer standartlara entegrasyonda büyük kolaylık sağlayacağını düşünmekteyiz.
ISO 14001:2015 Revizyonu Standart Maddeleri Nedir Nelerdir
1- Kapsam
2- Atıf Yapılan Standartlar
3- Terimler ve Tarifler
4- Kuruluşun Bağlamı
5- Liderler
6- Planlama
7- Destek
8- Operasyon
9- Performans Değerlendirme
10- İyileştirme
ISO 14001 2015 REVİZYONU VERSİYONUNA GEÇİŞ NE ZAMAN BAŞLAYACAK
ISO 14001 2015 son revizyonuna versiyonuna geçiş için hem belgeli firmalara, hem de belge veren kuruluşlara 3 yıllık bir süre tanınmaktadır. 2018 Eylül ayına kadar ISO 14001 2015 revizyonuna versiyonuna geçiş sağlanmış olacaktır. Bu tarihten sonra ISO 14001 2004 revizyonuna göre belge veren firmaların ve belgeli firmaların belgesi geçersiz olacaktır. Akreditasyon kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının ISO 14001:2015 Revizyonuna göre hazırlıklarını 1 yıl içerisinde tamamlayacağı ve 2018 Eylül’e kalmadan 2016 Eylül ayına kadar ISO 14001:2015 Revizyonuna göre belge vermeye başlayacaklarını düşünmekteyiz.
ISO 14001:2015 REVİZYONU VERSİYONUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR ?
ISO 14001:2015 MADDE YAPISINDA DEĞİŞİKLİK
ISO 14001:2015 son revizyonun versiyonun yeni yaklaşım Annex SL formatı kullanıldı. 10 madde üzerinden standart yazımı gerçekleşti, diğer standartlara uyumun kolay olması için yapılan bu değişiklik entegrasyon kolaylığı getirileceği düşünülerek yapılmıştır.
ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 4. KURULUŞUN BAĞLAMI/KAPSAMI MADDESİ NEDİR
ISO 14001:2015 standardına yeni olarak karşımıza çıkan maddelerden bir tanesidir. Buna göre ISO 14001:2015 son revizyonu versiyonu standardına göre sistem kurmak isteyen firmalar kuruluşun yapısının analiz edecek, ilgili taraflarının görüş ve yönlendirmelerini dikkate alacak, yasal mevzuat şartları doğrultusunda sistem kuracak ve kapsamı oluştururken kuruluşun yapısı analizi, ilgili tarafların görüş ve yönlendirmelerini dikkate alacaktır. Bu maddeyi inşaat yapan bir firmanın zemin etütlerini yapması gerekliliği, odak müşteri gruplarının istek ve beklentilerine göre yapılacak binanın tasarım-proje özelliklerini belirleme faaliyetini ve yasal otoritelerin ilgili kanun ve mevzuata göre isteklerini yerine getirme gerekliliği olarak örneklendirebiliriz. Bu madde bağlamında çevre yönetim sistemi süreçleri oluşturulurken ilgili kapsam doğrultusunda yönetim sistemi gereklilikleri yerine getirilmelidir.ISO 14001 2015 MADDE 5 LİDERLİK MADDESİ NEDİR
Liderlik maddesi ile ilgili en çarpıcı değişiklik Yönetim temsilciliği makamının bir zorunluluk olmaktan çıkması diyebiliriz. Bununla birlikte üst yönetimin artık çevresel yönlendirme ve çevresel süreçlerin oluşturulması konusunda ağırlığı bir nebze daha olsun artığını söylemek yanlış olmaz. Burada dikkat çekici bir diğer hususta hedeflerin belirlenmesi aşamasında stratejik yönün dikkate alınması gerekliliğinin vurgulanmasıdır. Buradan yeni standardın stratejik planla bağlantılı bir şekilde oluşturulması gerektiğini düşünmekteyiz.
ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 6 PLANLAMA MADDESİ NEDİR
Planlama maddesi, çevre yönetim sisteminin oluşturulmasında ve çevre yönetim sisteminin hedeflerine ulaşmada risk ve fırsatların ortaya çıkacağı ve dolayısıyla ortaya çıkan bu risk ve fırsatların dikkate alınarak çevre yönetim sisteminin işleyişini kontrol altında tutmak gerektiğini beklemektedir. Buna göre çevre yönetim sistemine yönelik hedeflerin gerçekleşmesini önleyecek riskler tespit edilecek, ortaya çıkan fırsatları değerlendirecek şekilde kararlar üst yönetim tarafından veya ilgili risk komiteleri tarafından dikkate alınacaktır. Bu yaklaşım eski revizyonda olmayan bir yaklaşımdır.
Kuruluşun icra ettiği faaliyetlere yönelik çevresel etkiler değerlendirilecek, çevresel etkileri değerlendirirken ilgili yasal zorunluluklar dikkate alınacak buna göre risk değerlendirme ve işleme faaliyetleri yerine getirilecektir. Bu madde bağlamında ortaya çıkan zorunluluklar eski revizyonunda da büyük oranda aynı yaptırımları istiyordu bu anlamda bir değişiklik görülmemektedir. Bununla birlikte yeni yaklaşımda ömür çevrimi bağlamında çevresel etkinin değerlendirilmesi ilgili ürün, servis veya hizmetin ömür çevrimi perspektifinden olası etkilerinin değerlendirilmesi gerektiğinden bahsetmektedir.
ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 7 DESTEK MADDESİ NEDİR ?
Destek maddesi bu standardın, çevresel açıdan yeterlilikler, yetkinlikler, farkındalık, kaynak sağlama, dokümantasyon gereklilikleri, iç ve dış iletişim gerekliliği gibi hususların işlendiği bölümdür. Bu madde bağlamında çevre yönetim sisteminin ihtiyacı olan kaynaklar sağlanacak, ilgili konularda iç ve dış iletişim süreçleri oluşturulacak, gerekli dokümantasyon yönetilecektir. Eski revizyonun ruhuna yönelik ekstra bir yaptırımın olacağını düşünmemekle birlikte yeni olarak, doküman ve kayıt karmaşasını ortadan kaldıracak dokümante bilgi kavramına yer verildiğini görmekteyiz.
ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 8 OPERASYON MADDESİ NEDİR ?
Operasyon maddesi planlama maddesinde ortaya çıkan riskler ve fırsatlar bağlamında ortaya çıkan risklerin ve fırsat getiren durumların değerlendirilmesi ve bunların kontrol altında tutulması beklemektedir. Bu kontroller tüm süreçlere entegre bir şekilde satınalma, depolama gibi mevcut süreçlere entegre edilmesi gerekmektedir. Bunun dışında olası kontrol dışı durumlarda da tatbikatlarla hazır bulunulmasına yönelik faaliyetlerin yerine getirilmesini beklemektedir. Diğer standarda ek bir yeni yaptırımın getireceğini düşünmemekteyiz.
ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 9 PERFORMANS MADDESİ NEDİR ?
Bu madde bağlamında çevre yönetim sisteminin performansının sistematik verilere dayalı bir şekilde ölçülmesi ve değerlendirilmesi beklenmektedir. Bu anlamda iç tetkikler, yönetim gözden geçirmeler, yasal uygunluk değerlendirmelerinin yapılması gerekmektedir. Diğer standarda ek bir yeni yaptırımın getireceğini düşünmemekteyiz.ISO 14001 2015 REVİZYONU MADDE 10 İYİLEŞTİRME MADDESİ NEDİR ?
Bu madde uygunsuzluk ve düzeltici faaliyetlerin yönetilmesi ve iyileştirmeyi sağlayacak yapının işletilmesini beklemektedir. Değişiklik olarak önleyici faaliyet kavramının artık yeni yaklaşımda olmadığı görülmektedir. Bu anlamda önleyici faaliyet risk yaklaşımının bir parçası olarak düşünülmektedir. Diğer standarda ek bir yeni yaptırımın getireceğini düşünmemekteyiz.
ISO 14001 2015 REVİZYONUNDA YENİ TANIMLAR KAVRALAR NEDİR NELERDİR ?
ISO 14001 2015 standardında ilk defa kullanılan ve/veya ISO 14001 2004’e göre değişiklikler değişen maddeler kavramlar aşağıdaki tabloda bilgilerinize sunulmuştur.
ISO 14001:2004 |
ISO 14001:2015 |
Yasal ve diğer şartlar |
Uyum zorunluluğu |
Doküman ve Kayıt |
Dokümante bilgi |
Tedarikçi |
Dışardan Sağlanan |
Tanımlama |
Belirleme |
- |
Amaçlanan çıktı, Sürdürülebilir gelişme |
Adına veya onun için çalışan personel |
Organizasyonun adına veya onun için çalışan personel |
Hedef |
Çevresel Hedef |
Yönetim Temsilciliği |
- |
- |
Ömür Çevrimi-Yaşam Döngüsü |
- |
Liderlik |
- |
Tehdit |
- |
Fırsat |
- |
Çevresel Koşullar |
Önleyici Faaliyet |
- |
ISO 14001:2015 REVİZYONUNA GEÇİŞ İÇİN NELER YAPILMALI
ISO 14001 2015 geçişte ilk önce yeni standarda göre bir gap (boşluk) analizi yapılmalı ve bu boşluk analizine göre geçiş sağlanmalıdır. Değişiklikler ile ilgili boşluk analizini yapacak personel ve ilgili tüm personel yeni ISO 14001 2015 Revizyonu standardına göre eğitimlerini tamamlamalı, geçiş ile ilgili farkındalığa sahip olmalıdır. Boşluk analizinde ortaya çıkan yeni şartların düzenlenme aşamaların programlanmalı ve belirlenen programa göre yeni ve/veya değişen şartlar yerine getirilmelidir.